Onderneming omzetten: hoe werkt dat?

Wanneer u wilt groeien binnen uw onderneming, kunt u uw onderneming omzetten in een andere rechtsvorm. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de rechtsvorm van uw huidige onderneming niet meer de mogelijkheden bezit die u nodig heeft. Hier zijn echter wel bepaalde wetten aan verbonden. In dit artikel zal worden ingegaan hoe uw onderneming kan worden omgezet in een andere rechtsvorm. 

Rechtsvorm

Er bestaan verschillende rechtsvormen, namelijk eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, maatschap, besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging, stichting, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Al deze rechtsvormen kunnen omgezet worden in een andere rechtsvorm. In dit artikel zal ik de meest voorkomende rechtsvormen behandelen.

Rechtspersonen met of zonder rechtspersoonlijkheid

Er bestaan rechtspersonen met rechtspersoonlijkheid of zonder rechtspersoonlijkheid. Rechtspersoonlijkheid houdt in of u wel of niet persoonlijk aansprakelijk bent. Beiden hebben rechten en plichten en kunnen alles doen wat een handelingsbekwaam persoon ook kan. De schulden die hieruit voortvloeien hebben wel invloed op de soort rechtspersoon. Rechtspersonen met rechtspersoonlijkheid zijn niet met hun privévermogen aansprakelijk voor ontstane schulden. Een rechtspersoon zonder rechtspersoonlijkheid echter wel.

Vereisten

Om uw onderneming om te kunnen zetten in een andere rechtsvorm, moet u aan een aantal vereisten voldoen. Deze vereisten zijn opgenomen in artikel 2:18 van het Burgerlijk Wetboek (BW). In lid 2 van dit artikel staat wat u nodig hebt, namelijk:

• Een besluit tot omzetting;
• Een besluit tot wijziging van de statuten;
• Een notariële akte van omzetting die de nieuwe statuten bevat.

In lid 8 van bovengenoemd artikel staat dat omzetting het bestaan van de rechtspersoon niet beëindigd.

Eenmanszaak en vennootschap onder firma

De rechtsvorm eenmanszaak wordt niet in de wet genoemd. Voor een eenmanszaak gelden bijna dezelfde regels als voor een natuurlijk persoon. Er wordt namelijk geen onderscheid gemaakt tussen het privé- en ondernemingsvermogen. Daarom is een eenmanszaak ook een rechtspersoon zonder rechtspersoonlijkheid. De regels om een eenmanszaak om te zetten staan niet in de wet omschreven. Bij het omzetten van zowel een eenmanszaak als een vennootschap onder firma naar een besloten vennootschap bestaan er drie opties, namelijk ruisende omzetting, geruisloze omzetting en met een activa-passiva transactie.

Ruisende omzetting

De ruisende inbreng houdt in dat u eerst een besloten vennootschap opricht waarvan u de aandelen krijgt. Als tegenprestatie verkrijgt de besloten vennootschap de bezittingen en schulden van de eenmanszaak. Via deze manier moet u inkomensbelasting betalen over de meerwaarde van de eenmanszaak, ook worden de stille reserves afgerekend. Dit brengt voordelen met zich mee, omdat u hierdoor stakingsaftrek heeft.

Geruisloze omzetting

Bij de geruisloze omzetting neemt ook uw nieuwe besloten vennootschap de bezittingen en schulden over van de eenmanszaak. Het voordeel bij de geruisloze omzetting is dat u veel langer de tijd heeft en dat u geen belasting over de meerwaarde van de onderneming hoeft te betalen. Uw besloten vennootschap start met een balans die gelijk is aan de eindbalans van de eenmanszaak. Bij beiden vormen van omzetting dient er een inbrengomschrijving gemaakt te worden en is er een notariële akte vereist.

Activa-passiva transactie

De laatste optie is de activa-passiva transactie. Deze komt ook het meest voor, want hij is namelijk het snelst, makkelijkst en voordeligst. De besloten vennootschap verkrijgt de bezittingen, rechten en verplichtingen van de eenmanszaak of vennootschap onder firma. De besloten vennootschap wordt eerst opgericht bij de activa-passivatransactie. Vervolgens koopt u met geld de aandelen van de besloten vennootschap. Hierna laat u de besloten vennootschap de bezittingen van de eenmanszaak of vennootschap onder firma kopen. Hierdoor komen deze bezittingen in de besloten vennootschap terecht.

Besloten vennootschap

In de vorige alinea hebben we uitgelegd hoe uw onderneming in een besloten vennootschap omgezet kan worden. Maar hoe moet een besloten vennootschap omgezet worden in een andere rechtsvorm? Dit staat in artikel 2:181 BW. In lid 1 staat dat wanneer u uw besloten vennootschap omzet in een vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij, iedere aandeelhouder lid wordt. Mits er om schadeloosstelling is gevraagd, aldus lid 2. U kunt om schadeloosstelling vragen indien u het als aandeelhouder niet eens bent met het besluit tot omzetting. Verder staat er in artikel 2:183 BW hoe een andere rechtspersoon in een besloten vennootschap omgezet moet worden. In het geval een rechtspersoon wordt omgezet in een besloten vennootschap, wordt er het volgende aan de akte van omzetting gehecht:

• Schriftelijke toestemming van ieder lid, indien de rechtspersoon leden heeft;
• Rechterlijke machtiging, indien het gaat om de omzetting van een stichting.

In lid 2 van dit artikel wordt bepaald dat ieder lid aandeelhouder wordt, indien een vereniging, corporatie of onderlinge waarborgmaatschappij zich omzet.

Naamloze vennootschap

In artikel 2:72 BW is de omzetting in een naamloze vennootschap geregeld. In lid 1 van dit artikel gaat het ook de omzetting van een besloten vennootschap in een naamloze vennootschap. Aan de akte van omzetting zoals genoemd in de vereisten van artikel 2:18 lid 2 BW, dient een verklaring van een accountant gehecht te worden waaruit blijkt dat het eigen vermogen van de vennootschap op een dag binnen vijf maanden voor de omzetting ten minste overeenkwam met het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal.

Ook kan een naamloze vennootschap worden omgezet in een vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Dit is geregeld in artikel 2:71 BW. In lid 1 van dit artikel staat dat bij de omzetting van een naamloze vennootschap in de hiervoor genoemde rechtspersonen, iedere aandeelhouder lid wordt. Mits er schadeloosstelling is gevraagd, zoals genoemd in lid 2. Wanneer u het als aandeelhouder niet eens bent met het besluit tot omzetting, kunt u schadeloosstelling vragen voor het verlies van uw aandelen.

Vereniging en stichting

In artikel 2:18 lid 4 BW staat dat voor het omzetten van een vereniging in een stichting of naamloze vennootschap, er een rechterlijke macht vereist is. In artikel 2:18 lid 6 BW staat dat na omzetting van een stichting, er uit de statuten moet blijken dat het vermogen dat zij bij de omzetting hebben en de vruchten daarvan, slechts met toestemming van de rechter anders mogen worden besteed dan voor de omzetting was voorgeschreven. De vereisten uit artikel 2:18 lid 1 zijn hier eveneens van toepassing.

Bij verdere vragen omtrent het omzetten van uw onderneming, kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen.